ورق استیل

به آلیاژی که پایه آن آهن است و کمتر از ۲% کربن دارد استیل میگویند . ورق استیل ورقی با خاصیت فلز استیل است که دارای ویژگی های براقی ، زیبایی ، سطح صاف ، عدم خوردگی و زنگ زدگی است . تولید ورق استیل در ابعاد ، اندازه های مختلف و قطعات به صورت مربع و مستطیل صورت میگیرد و در نهایت به صورت رول و شیت عرضه میگردد.

ورق استیل، یک صفحه گسترده فلزی است که تحت فرآیندهای صنعتی به صورت تخت، مسطح با قطر معین و از آلیاژ استیل (استنلس استیل) ساخته می شود. انواع ورق های استیل برای ساخت سازه های فلزی متنوع در صنایع به کار می روند. ضخامت این ورق های فلزی بسیار کم است و گاهی به صورت کویل نیز تولید می شوند. آن دسته از ورق های استیل که ضخامت آن ها بیشتر از ۶ میلی متر است معمولاً برای تولید صفحه های استیل مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطلب به بررسی ورق استیل و صفحه های استیل خواهیم پرداخت.

ورق استیل، متریال ایده آل برای تولید محصولات آلیاژی ضد زنگ : 

استیل یا همان فولاد ضد زنگ، بهترین آلیاژ برای تولید ورق های استیل است که در نهایت، منجر به تولید محصولات متنوع در صنایع می شود. تقریباً تمام محصولات فلزی از جنس استیل که در بازار مشاهده می کنید مانند اتصالات فولادی، پانل ها، مخازن و ظروف بسته بندی و ذخیره مواد اولیه، ساخت مخازن فرآوری و نگهداری مواد غذایی در کارخانه های تولید مواد غذایی و بهداشتی و سازه های فولادی، همه از انواع ورق استیل ساخته می شوند.

از ورق های استیل برای ساخت برخی از تجهیزات صنایع داروسازی، تولید محصولات غذایی، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، پروژه های ساخت و ساز و معماری، ساخت تانک ها و مخازن سوختی و مواد شیمیایی و … نیز استفاده می گردد. این ورق ها در طرح و ابعاد متنوع تولید شده و دارای ویژگی های ایده آلی هستند.

ویژگی های ورق استیل :

دارای سطح صاف و براق ،

ضد زنگ و به راحتی خورده نمیشوند ،

نسبت به عناصر مورد استفاده در ورق سختی و شکل پذیری مشخصی پیدا میکند.

به طور کامل قابل بازیافت است .

کاربرد های ورق استیل :

ورق های استیل در صنایع تولید روغن و  بخش آسیاب تولید شکر مورد استفاده قرار می گیرد  . از دیگر کاربرد های این ورق میتوان به ساخت قطعات کشتی سازی ، پمپ ، دکوراتیو و صنایع پتروشیمی و … نام برد .

انواع آلیاژ های ورق های استیل موجود :

ورق استیل در گریدهای مختلف در صنعت تولید می شود؛ ۳۰۴ / ۳۰۴L / 304H / 316 / 316L / 316H / 321 / 321H ، نمونه هایی از رایج ترین گریدهای صنعتی ورق استیل هستند. از نمونه های دیگر این نوع ورق های صنعتی می توان به مواردی همچون گرید ۳۴۷، ۴۱۰، سوپر دولوکس و دولوکس با کدهای متفاوت اشاره نمود. پرداختن به ویژگی های اختصاصی هر یک از این گریدها به زمان و تلاش بیشتری نیاز دارد؛ اما به مرور مختصری در مورد آن ها بسنده می کنیم.

آنچه در مورد انواع ورق استیل اهمیت دارد این است که در کنار نام برخی از گریدهای این متریال، نمادهای L و H وجود دارند. این علامت ها به منزله این هستند که مقدار کربن موجود در آلیاژ استیل، زیاد است یا کم. نماد L به معنای درصد پایین کربن در ورق استیل و نماد H به معنای درصد بالایی از کربن در این متریال است.

تمام انواع ورق استیل از عناصری مانند فسفر، منگنز، کروم، مولیبدن، نیکل، کربن، سیلیس و … تشکیل شده اند. هر ورق استنلس استیل با توجه به درصد وزنی هر یک از عناصر فوق، دارای یک خصوصیات فیزیکی منحصر به فرد هستند که آن ها را برای کاربردهای خاص مناسب می کند. در حال حاضر، ورق استیل گرید ۳۱۶ و ۳۰۴ از پرطرفدارترین ورق های استنلس استیل در بازار هستند.

معیارهای ارزیابی ورق استیل با توجه به میزان استحکام، قدرت کششی، پایداری در برای ضربه، ضد آب بودن، مقاومت به خوردگی، مقاومت در برابر ترک و شکست و همچنین عدم ایجاد رسوب بر روی آن معرفی می شوند. به دلیل اینکه این نوع ورق ها باید برای تولید مخازن یا وسایل و سازه های مختلف به کار روند، دوام و پایداری آن ها در برابر عوامل مخرب محیطی اهمیت زیادی دارد. تنوع کاربری و همچنین قابلیت رنگ آمیزی ورق استیل دقیقاً همان عاملی است که موجب محبوبیت این متریال در بازار شده است.

ویژگی های مختلف ورق استیل :

۱- مقاومت در برابر دما (دمای پایین): 

مقاومت در برابر دما توسط انعطاف پذیری یا سختی در دمای صفر اندازه گیری می شود. در دمای برودتی، استحکام کششی فولاد ضد زنگ آستنیتی به طور قابل توجهی بالاتر از استحکام کششی در دمای محیط است. آنها همچنین دارای قابلیت چسبندگی بسیار خوبی هستند.فولادهای آلیاژی مارتنزیتی و رسوب نباید در دماهای زیر صفر استفاده شوند.  سختی این گرید ها در دماهای پایین به طور قابل ‌توجهی افت می‌کند. در برخی موارد این افت نزدیک به دمای اتاق رخ می‌دهد.

۲- سختی : 

کار با گرید های فولاد ضد زنگ مزایایی دارند که افزایش قابل‌توجه قدرت فلز را می توان به سادگی از طریق سردکاری به دست آورد. یک ترکیب از مراحل سردکاری و تابکاری می‌تواند به کار گرفته شود تا به اجزای ساخته‌شده استحکام خاصی بدهد.یک مثال معمول از این، طراحی سیم است. سیمهایی که به عنوان چشمه ها مورد استفاده قرار میگیرند، سختی کار برای مقاومت کششی خاص خواهند داشت. اگر همان سیم به عنوان یک سیم کشی قابل انعطاف مورد استفاده قرار گیرد، آن را خنثی می کند، در نتیجه یک ماده نرم تر را تولید می کند.

۳- قدرت گرم:

گرید های فولاد آستنیتی دارای مقاومت بالا در دمای بالا است. این امر به ویژه در مقایسه با گرید های حاوی مقادیر بالای کروم یا سیلیکون ، نیتروژن و عناصر خاکی کمیاب (به عنوان مثال گرید ۳۱۰ و ۳۱۰s) است. میزان بالای کروم  مانند گرید ۴۴۶ نیز می‌تواند مقاومت بسیار بالایی را در حرارت های بالا نشان دهد.مقدار بالای کروم  فولادهای ضد زنگ همچنین به مقاومت در برابر مقیاس گذاری در دماهای بالا کمک می‌کند. 

۴- شکل پذیری:

شکل پذیری معمولا در طول تست کشش به دست می‌آید. طول کشش برای فولاد ضدزنگ آستنیتی نسبتا بالا است. فولاد ضد زنگ آستنیتی اجازه می‌دهد تا با استفاده از فرآیندهای سخت کاری مانند کشش عمیق شکل گرفته شود.

۵- استحکام بالا:

فولاد ضد زنگ وقتی با فولادهای معمولی مقایسه می‌شود، استحکام کششی بالاتری دارند. فولادهای ضد زنگ داپلکس استحکام کششی بالاتری نسبت به فولاد ضدزنگ آستنیتی دارند.

بالاترین قدرت کششی در رده‌های مارتنزیتی(۴۳۱) و درجه سخت شدن ( ۴-۷ PH ) دیده می‌شود . این گرید ها دارای استحکام بیشتری از انواع ۳۰۴ و ۳۱۶ هستند که رایج‌ترین ورق های استیل بکار رفته می باشند.

۶- واکنش مغناطیسی:

واکنش مغناطیسی به جذب فولاد به آهن‌ربا می گویند. گرید های آستنیتی معمولا مغناطیسی نیستند ، اگر چه یک واکنش مغناطیسی می‌تواند در رده‌های پایین آستنیتی به وسیله سردکاری القا شود. نمرات بالای نیکل مانند۳۱۶ و ۳۱۰ حتی با سردکاری نیز جذب آهن ربا نمی شوند.

تمام رده‌های دیگر ورق های استیل مغناطیسی هستند.